TIP BẢO VỆ MẮT

Mắt kính cho trẻ em đang trở thành một trong những chủ đề được phụ huynh quan tâm nhiều nhất hiện nay, khi mà tình trạng cận thị học đường ngày càng phổ biến ở Việt Nam. Nhiều cha mẹ băn khoăn: “Trẻ em có nên đeo kính sớm không? Liệu việc đeo kính có khiến độ tăng nhanh hơn?”. Trong bài viết này, Mắt kính Solis sẽ cùng phân tích sâu từ thực trạng, nguyên nhân đến những giải pháp khoa học, để cha mẹ có thể đưa ra lựa chọn đúng đắn nhất cho đôi mắt của con.

Cha mẹ nên quan tâm đến thị lực của trẻ

Thực trạng cận thị ở trẻ em tại Việt Nam trong những năm gần đây đáng báo động. Theo số liệu từ Bộ Y tế, ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, tỷ lệ trẻ em bị cận thị đã lên tới 40 – 60%, thậm chí có những trường học mà phần lớn học sinh đều phải đeo kính. Điều này khác xa so với thế hệ cha mẹ trước đây, khi cận thị chỉ xuất hiện nhiều ở học sinh cấp 2, cấp 3. 

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này không khó để nhận ra trẻ em hiện nay phải học tập nhiều hơn, tiếp xúc với sách vở, màn hình điện tử từ rất sớm, trong khi đó lại ít vận động và thiếu ánh sáng tự nhiên.

Cha mẹ thường chỉ phát hiện con mình bị cận khi tình trạng đã rõ rệt  ví dụ như trẻ phải nheo mắt mới nhìn rõ chữ trên bảng, ngồi sát tivi, hay hay than nhức đầu. Thậm chí, có những trường hợp con học sa sút vì không nhìn rõ, nhưng phụ huynh lại nhầm tưởng rằng trẻ lười học.

Việc không phát hiện kịp thời khiến việc can thiệp khó khăn hơn, độ cận dễ tiến triển nhanh hơn. Đây chính là lý do vì sao các chuyên gia khuyến cáo phụ huynh nên quan tâm đến thị lực của trẻ ngay từ những năm đầu tiểu học, thậm chí cả ở độ tuổi mẫu giáo nếu có biểu hiện bất thường.

Trẻ em có nên đeo kính sớm?

Câu trả lời là: Có, nếu trẻ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Việc cho trẻ đeo kính đúng lúc mang lại rất nhiều lợi ích, từ cải thiện khả năng nhìn, hỗ trợ học tập đến việc ngăn ngừa các biến chứng lâu dài. Khi mắt trẻ bị cận mà không được điều chỉnh, não bộ sẽ buộc mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ, dẫn đến tình trạng nhức mỏi, đau đầu, thậm chí hình ảnh mờ có thể làm xuất hiện nguy cơ nhược thị hoặc lác mắt. 

Trong khi đó, nếu trẻ được đeo kính sớm, việc nhìn rõ sẽ giúp trẻ tiếp thu bài học tốt hơn, tránh phải cúi sát vở gây cong vẹo cột sống, đồng thời tăng sự tự tin trong sinh hoạt hằng ngày.

Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn tồn tại những quan niệm sai lầm. Có người nghĩ rằng “đeo kính sớm sẽ làm mắt tăng độ nhanh hơn”, trong khi thực tế, việc tăng độ là quá trình tự nhiên của mắt trong giai đoạn phát triển, không phải do kính gây ra. Cũng có phụ huynh tin rằng trẻ còn nhỏ thì chưa cần đeo kính, hoặc cứ bổ sung vitamin, thuốc bổ mắt là khỏi cận. Đây là những hiểu lầm nguy hiểm, bởi một khi đã bị cận thì không có loại thuốc nào có thể thay thế vai trò của mắt kính. Đeo kính đúng số mới là cách duy trì thị lực ổn định, kết hợp cùng lối sống khoa học để hạn chế tăng độ.

Cha mẹ nên đặc biệt lưu ý đưa con đi khám mắt khi thấy trẻ nheo mắt nhiều, nghiêng đầu khi nhìn, hay cúi sát vở. Khám mắt định kỳ 6 tháng một lần là cách tốt nhất để kịp thời phát hiện sớm và có phương án điều chỉnh hợp lý.

Đeo kính không làm mắt trẻ tăng độ nhanh hơn

Đây có lẽ là câu hỏi khiến nhiều phụ huynh phân vân nhất. Sự thật là đeo kính không khiến mắt tăng độ. Nguyên nhân chính khiến độ cận của trẻ tăng lên là do nhãn cầu phát triển dài ra theo quá trình sinh trưởng tự nhiên, cộng với các yếu tố môi trường như học tập căng thẳng, sử dụng thiết bị điện tử nhiều, thiếu ánh sáng tự nhiên và vận động ngoài trời. Việc đeo kính đúng số không những không làm độ tăng nhanh mà còn giúp giảm áp lực cho mắt, vì khi đó ánh sáng được hội tụ chính xác trên võng mạc, không bắt mắt phải gồng để nhìn rõ.

Ngược lại, nếu để trẻ nhìn mờ hoặc không đeo kính khi cần, mắt sẽ phải điều tiết nhiều hơn, dễ dẫn đến nhược thị và lác mắt. Ngoài ra, việc nhìn không rõ khiến trẻ gặp khó khăn trong học tập, làm giảm sự tập trung, thậm chí gây ảnh hưởng đến tâm lý. Một đứa trẻ thường xuyên phải căng mắt để nhìn rõ bảng viết, hoặc bị bạn bè trêu chọc vì hay nheo mắt, sẽ dễ mất tự tin. Đó là chưa kể đến những rủi ro khi trẻ tham gia các hoạt động thể chất mà không nhìn rõ, như dễ bị ngã hoặc va chạm.

Những yếu tố ảnh hưởng đến việc tăng độ ở trẻ

Tốc độ tăng độ cận của mỗi trẻ khác nhau nhưng có một số yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp. Thói quen học tập và sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều là yếu tố hàng đầu. Khi trẻ dành hàng giờ liền đọc sách, học thêm, hoặc dán mắt vào điện thoại, iPad, mắt luôn ở trạng thái điều tiết gần, khiến độ cận tiến triển nhanh.

Một yếu tố quan trọng khác là thời gian tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy, trẻ dành ít nhất 2 giờ ngoài trời mỗi ngày có nguy cơ cận thị thấp hơn hẳn so với những trẻ chỉ quanh quẩn trong nhà. Ánh sáng tự nhiên không chỉ giúp mắt điều tiết linh hoạt hơn, mà còn đóng vai trò như “liều thuốc” giúp thị giác phát triển khỏe mạnh.

Di truyền cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nếu cha hoặc mẹ bị cận nặng, khả năng cao con cũng sẽ bị cận. Tuy nhiên, yếu tố di truyền không quyết định tất cả. Cha mẹ hoàn toàn có thể giúp con kiểm soát mức độ tiến triển bằng cách xây dựng môi trường học tập hợp lý, kết hợp khám mắt định kỳ và đeo kính phù hợp.

Ngoài ra, dinh dưỡng cũng góp phần quan trọng. Một chế độ ăn thiếu vitamin A, lutein, kẽm hoặc omega-3 có thể khiến mắt yếu hơn, dễ bị tổn thương. Ngược lại, khi trẻ được bổ sung đầy đủ rau xanh, cá, trứng, sữa, quả mọng… đôi mắt sẽ được bảo vệ và phát triển tốt hơn.

Giải pháp kiểm soát cận thị ở trẻ

Kiểm soát cận thị không chỉ là chuyện đeo kính, mà là cả một quá trình kết hợp nhiều yếu tố. Đầu tiên, trẻ cần được đo mắt chính xác và đeo kính đúng số. Kính sai số không chỉ không cải thiện thị lực mà còn khiến mắt nhanh tăng độ hơn. Khám mắt định kỳ 6 tháng một lần là giải pháp tối ưu để kịp thời điều chỉnh.

Ngày nay, ngoài tròng kính thông thường, phụ huynh có thể lựa chọn cho con những loại tròng chuyên biệt như tròng kiểm soát cận (Myopia Control Lens), giúp làm chậm tiến triển cận thị; tròng chống ánh sáng xanh, bảo vệ mắt khi học trực tuyến; hoặc tròng chống tia UV, giúp bảo vệ mắt khi ra ngoài trời. Đây là những giải pháp mới, hiện đại và đã được chứng minh có hiệu quả trong việc bảo vệ mắt trẻ.

Song song với việc đeo kính, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ thực hiện thói quen bảo vệ mắt hằng ngày. Quy tắc 20-20-20 (sau 20 phút học tập, nhìn ra xa 20 feet trong 20 giây) rất hữu ích để mắt được thư giãn. Ngoài ra, cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trời nhiều hơn, hạn chế thời gian dùng điện thoại, và chú ý đến ánh sáng học tập.

Quan trọng nhất, cha mẹ phải là người đồng hành cùng con. Một đứa trẻ sẽ khó có thể tự kiểm soát thói quen sử dụng thiết bị điện tử hay nhớ khám mắt định kỳ. Sự quan tâm, nhắc nhở và định hướng từ cha mẹ chính là “chiếc kính vô hình” giúp bảo vệ đôi mắt trẻ tốt nhất.

Kết luận 

Có thể khẳng định rằng: trẻ em nên đeo kính sớm khi được bác sĩ chỉ định. Việc này không gây tăng độ, mà ngược lại, giúp duy trì thị lực, hỗ trợ học tập và hạn chế biến chứng nguy hiểm. Tốc độ tăng độ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sinh lý, thói quen sinh hoạt, môi trường và di truyền. Điều cha mẹ cần làm là đưa trẻ đi khám định kỳ, lựa chọn kính chất lượng và xây dựng thói quen sống khoa học.

👉 Tại Mắt kính Solis, chúng tôi hiểu rằng thị lực của trẻ chính là tương lai của cả gia đình. Vì thế, Solis cung cấp những giải pháp toàn diện: từ tròng kính kiểm soát cận, kính chống ánh sáng xanh cho đến kính chống tia UV, tất cả đều được tư vấn bởi chuyên viên nhãn khoa giàu kinh nghiệm. Cha mẹ có thể hoàn toàn yên tâm khi chọn Solis đồng hành trên hành trình bảo vệ đôi mắt cho con.

Hãy bắt đầu chăm sóc thị lực của trẻ ngay hôm nay. Một đôi mắt sáng, khỏe mạnh không chỉ giúp trẻ học tập tốt hơn, mà còn là hành trang quý giá để tự tin bước vào tương lai.