TIP BẢO VỆ MẮT

Đục thủy tinh thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực ở người trung niên và cao tuổi. Bệnh xảy ra khi thủy tinh thể bộ phận đóng vai trò như “mắt kính” tự nhiên của cơ thể trở nên mờ đục, khiến ánh sáng không thể đi qua một cách rõ ràng. Điều này dẫn đến tầm nhìn mờ, lóa và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về nguyên nhân và cách điều trị đục thủy tinh thể, giúp bạn chủ động bảo vệ đôi mắt của mình.

Tổng quan về bệnh đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là gì?

Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt nằm phía sau mống mắt và đồng tử, có nhiệm vụ hội tụ ánh sáng lên võng mạc để mắt nhìn rõ vật thể. Khi thủy tinh thể bị mờ đục do protein kết tụ bất thường, hiện tượng này được gọi là đục thủy tinh thể. Bệnh khiến ánh sáng không thể truyền qua một cách chính xác, dẫn đến tầm nhìn mờ, nhòe hoặc biến dạng.

Đục thủy tinh thể không chỉ là vấn đề về thị lực mà còn là nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu nếu không được điều trị kịp thời.

Mức độ phổ biến và nhóm tuổi dễ mắc

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đục thủy tinh thể chiếm hơn 50% số ca mù lòa toàn cầu. Ở Việt Nam, bệnh thường gặp ở người trên 50 tuổi, nhưng ngày càng có xu hướng trẻ hóa do yếu tố môi trường và thói quen sinh hoạt. Những nhóm nguy cơ cao gồm: người cao tuổi, người mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, người làm việc ngoài trời nhiều giờ liên tục, người có tiền sử chấn thương mắt.

Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể

Lão hóa tự nhiên

Lão hóa là nguyên nhân phổ biến nhất. Theo thời gian, protein trong thủy tinh thể bị biến đổi cấu trúc, kết tụ thành mảng đục làm giảm độ trong suốt. Quá trình này thường diễn ra chậm, nhưng sẽ tăng tốc sau tuổi 60.

Yếu tố bệnh lý

Tiểu đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài khiến các protein trong thủy tinh thể bị biến đổi và tích tụ, làm giảm độ trong suốt. Bên cạnh đó, tiểu đường còn gây rối loạn chuyển hóa trong mắt, khiến thủy tinh thể dễ bị phù nề và mờ đục. Người bị tiểu đường thường có nguy cơ bị đục thủy tinh thể sớm hơn nhiều so với người bình thường.

Tăng huyết áp: Huyết áp cao liên tục làm tổn thương hệ thống mạch máu nhỏ trong mắt, dẫn đến giảm lưu lượng máu và oxy nuôi dưỡng các mô, trong đó có thủy tinh thể. Tình trạng thiếu máu nuôi này về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc và độ trong suốt của thủy tinh thể, làm gia tăng nguy cơ đục.

Viêm màng bồ đào: Đây là tình trạng viêm nhiễm ở lớp màng giữa của mắt, có thể xảy ra do chấn thương, nhiễm trùng hoặc bệnh tự miễn. Quá trình viêm không chỉ gây đau, đỏ và nhạy sáng mà còn tác động tiêu cực đến thủy tinh thể, làm thay đổi thành phần dịch trong mắt, thúc đẩy quá trình đục diễn ra nhanh hơn.

Triệu chứng nhận biết đục thủy tinh thể

Thị lực mờ và giảm độ nhạy ánh sáng

Một trong những dấu hiệu phổ biến của bệnh đục thủy tinh thể là tầm nhìn trở nên mờ đục, giống như đang nhìn qua một lớp sương mỏng. Người bệnh gặp khó khăn trong việc quan sát rõ vật thể, đặc biệt khi ở môi trường thiếu sáng hoặc khi lái xe vào ban đêm. Độ nhạy với ánh sáng cũng giảm, khiến mắt dễ bị chói hoặc mỏi.

Nhìn đôi hoặc thấy quầng sáng

Bệnh nhân có thể gặp hiện tượng nhìn đôi (song thị) hoặc thấy các vòng hào quang, quầng sáng xung quanh nguồn sáng. Tình trạng này rõ rệt hơn vào ban đêm hoặc khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Màu sắc nhạt đi, khó phân biệt màu

Khi thủy tinh thể bị đục, khả năng cảm nhận màu sắc của mắt suy giảm. Các màu tươi sáng trở nên xỉn, nghiêng về tông vàng hoặc xám, khiến việc phân biệt màu trở nên khó khăn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thị giác mà còn tác động đến cảm nhận thẩm mỹ trong cuộc sống.

Tăng độ kính liên tục

Một dấu hiệu cảnh báo khác của đục thủy tinh thể là việc người bệnh phải thay kính cận, kính viễn hoặc kính loạn thường xuyên nhưng thị lực vẫn không được cải thiện đáng kể. Đây là biểu hiện cho thấy nguyên nhân suy giảm thị lực không nằm ở tật khúc xạ đơn thuần mà có thể liên quan đến sự thay đổi cấu trúc thủy tinh thể.

Các phương pháp chẩn đoán đục thủy tinh thể

Khám lâm sàng bằng đèn khe

Bác sĩ sẽ sử dụng kính hiển vi đèn khe (slit lamp) để quan sát chi tiết cấu trúc mắt, bao gồm giác mạc, tiền phòng, mống mắt và đặc biệt là thủy tinh thể. Phương pháp này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu đục và xác định vị trí tổn thương.

Đo thị lực và soi đáy mắt

Việc đo thị lực giúp đánh giá khả năng nhìn ở các khoảng cách khác nhau, từ đó xác định mức độ ảnh hưởng của bệnh. Bên cạnh đó, soi đáy mắt cho phép bác sĩ quan sát võng mạc và dây thần kinh thị giác, loại trừ những bệnh lý khác có thể gây giảm thị lực.

Kiểm tra bằng máy OCT hoặc siêu âm mắt

OCT (Optical Coherence Tomography – chụp cắt lớp quang học) là kỹ thuật hiện đại cho phép quan sát các lớp cấu trúc bên trong mắt với độ phân giải cao. Trong trường hợp không thể quan sát rõ võng mạc do thủy tinh thể đục nặng, siêu âm mắt sẽ được thực hiện để đánh giá cấu trúc nội nhãn và hỗ trợ lập kế hoạch phẫu thuật.

Lưu ý sau phẫu thuật đục thủy tinh thể

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt và thuốc uống theo đúng  chỉ định của bác sĩ.
• Tránh dụi mắt, tránh vận động mạnh hoặc mang vác nặng trong vài tuần đầu sau mổ.
• Tái khám đúng lịch để theo dõi tiến triển và kịp thời xử lý nếu có biến chứng.

Kết luận

Đục thủy tinh thể là bệnh lý mắt phổ biến, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi, có thể gây suy giảm thị lực nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, thăm khám định kỳ và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bảo tồn thị lực và phòng tránh nguy cơ mù lòa.

Bên cạnh các giải pháp y khoa, việc bảo vệ mắt hằng ngày cũng vô cùng quan trọng. Lựa chọn kính mắt chất lượng như các dòng tròng kính chống tia UV, chống chói, lọc ánh sáng xanh từ Mắt Kính Solis sẽ giúp giảm tác động từ môi trường, hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa thủy tinh thể. Với các công nghệ tròng hiện đại như Velocity 1.56, X-Drive hay Chemi chống ánh sáng xanh, Solis không chỉ mang đến tầm nhìn rõ nét mà còn góp phần duy trì đôi mắt khỏe mạnh lâu dài.